Trong quá trình chăm sóc cây trồng, bón phân là một công việc quan trọng không thể thiếu để cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho đất nuôi cây. Trong hàng loạt sản phẩm về phân bón, phải kể đến các loại phân hữu cơ. Vậy phân hữu cơ thực sự là gì? Phân hữu cơ gồm những loại nào? Cùng Katco.vn tìm hiểu chi tiết về loại phân này trong bài viết dưới đây.
Phân hữu cơ là gì?
Phân hữu cơ, hay phân bón Organic (còn được biết đến với tên gọi Compost), là sự kết hợp của các loại phân bón được sản xuất từ nguyên liệu chủ yếu là các chất hữu cơ tự nhiên, từ phế phẩm nông nghiệp, chất thải của gia súc, gia cầm, và rác thải… Được hình thành từ những thành phần lành tính, phân hữu cơ không chỉ cung cấp nhiều chất dinh dưỡng quan trọng cho cây trồng mà còn thân thiện với môi trường.
Các loại phân hữu cơ phổ biến
Phân bón hữu cơ được phân loại thành hai nhóm chính:
- Phân bón hữu cơ truyền thống, bao gồm các loại như phân chuồng, phân xanh, phân rác, phân trùng quế và những nguồn phân từ nguyên liệu tự nhiên khác.
- Phân bón hữu cơ công nghiệp, trong đó có phân bón hữu cơ sinh học, phân bón hữu cơ vi sinh, phân bón vi sinh và phân hữu cơ khoáng. Các sản phẩm này thường được sản xuất theo quy trình công nghiệp với mục tiêu cung cấp đa dạng chất dinh dưỡng và hỗ trợ sự phát triển của cây trồng một cách hiệu quả.
Phân hữu cơ truyền thống
Nguồn gốc của phân bón hữu cơ đến từ phân của gia súc gia cầm, phân xanh, rác thải và thụ phẩm phát sinh trong quá trình sản xuất nông nghiệp, chế biến nông-lâm-thủy sản… Các nguyên liệu này thường trải qua quá trình chế biến sử dụng các kỹ thuật ủ truyền thống.
Nhìn chung, các loại phân bón hữu cơ truyền thống sẽ có thời gian xử lý khá lâu, hiệu quả chậm và thường có hàm lượng chất dinh dưỡng khá thấp.
Phân xanh
Phân xanh là một loại phân hữu cơ được tạo ra bằng cách vùi cây lá tươi hoặc chôn ngay vào đất mà không cần qua quá trình ủ. Điều này giúp cải tạo đất đai, hạn chế xói mòn và chỉ có công dụng dùng để bón lót.
Phân rác
Phân rác là sản phẩm hữu cơ được tạo ra thông qua việc chế biến các nguyên liệu như cỏ dại, rác thải, thân lá cây xanh, rơm rạ và sau đó được ủ cùng với một số thành phần như phân chuồng, lân, vôi,… Quá trình này kéo dài cho đến khi thành phần ban đầu chuyển hóa thành phân, nhưng hàm lượng dinh dưỡng của phân rác thấp hơn so với phân chuồng.
Than bùn
Than bùn thường không được áp dụng trực tiếp cho cây mà phải qua quá trình chế biến mới có thể sử dụng cho cây trồng.
Ưu điểm của than bùn là hỗ trợ tốt trong việc tái tạo đất, tăng độ phì nhiêu và cung cấp dinh dưỡng cho đất. Tuy nhiên, hàm lượng dinh dưỡng trong than bùn thường thấp và quy trình chế biến phức tạp, đòi hỏi lượng lớn để đạt được hiệu quả mong muốn. Nhiều người đã đánh giá rằng việc bón phân than bùn không chỉ tốn công sức mà còn tốn kém chi phí.
Phân chuồng
Phân chuồng là sự kết hợp chủ yếu của phân, nước tiểu từ gia súc và các chất độn khác. Chất này không chỉ là nguồn dinh dưỡng quan trọng cho cây trồng mà còn đóng vai trò bổ sung chất hữu cơ, giúp cải thiện độ tơi xốp của đất, tăng cường độ phì nhiêu và nâng cao hiệu quả trong quá trình xử lý hóa học của đất.
Phân hữu cơ công nghiệp
Đây là những loại phân bón được sản xuất qua việc chế biến các chất hữu cơ từ nhiều nguồn gốc khác nhau, áp dụng quy trình công nghiệp quy mô lớn với sản lượng lên đến hàng ngàn tấn. Các tiến bộ khoa học và kỹ thuật được tích hợp vào quá trình sản xuất để cải thiện chất lượng và nâng cao mức dưỡng chất của phân bón so với nguồn nguyên liệu đầu vào cũng như so với các loại phân bón hữu cơ truyền thống.
Phân vi sinh
Phân vi sinh là một dạng phân bón hữu cơ chứa một hoặc nhiều loại vi sinh vật có lợi thuộc nhiều nhóm khác nhau như vi sinh vật ký sinh, vi sinh vật cố định đạm, vi sinh vật đối kháng, vi sinh vật phân giải chất hữu cơ và vi sinh vật phân hủy xenlulo.
Ưu điểm:
- Bổ sung, kích thích sự phát triển của hệ sinh vật đất, giúp phân giải các chất cây trồng khó hấp thu thành dạng dễ hấp thu cho cây trồng, đặc biệt là đạm.
- Khống chế sự tồn tại của các mầm bệnh trong đất, gia tăng hiệu quả hấp thu phân bón.
Nhược điểm:
- Phân bón vi sinh có thể chỉ cung cấp lượng chất dinh dưỡng vừa đủ hoặc đôi khi không cung cấp đầy đủ cho cây trồng, đặc biệt là từ những vi sinh vật giải lân, vi sinh vật cố định đạm.
- Không đảm bảo cung cấp đầy đủ và cân đối các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng.
- Mỗi loại phân vi sinh thích hợp với một nhóm cây trồng cụ thể chẳng hạn như phân vi sinh cố định đạm thích hợp cho nhóm cây họ đậu.
Phân hữu cơ sinh học
Phân hữu cơ sinh học với thành phần chất hữu cơ chiếm trên 22%. Được chế biến từ các nguyên liệu hữu cơ và xử lý thông qua quá trình lên men, kết hợp với một hoặc nhiều loại vi sinh vật có lợi để cân bằng hàm lượng chất dinh dưỡng quan trọng cho cây trồng.
Ưu điểm:
- Cung cấp đầy đủ và cân đối các chất dưỡng chất khoáng cần thiết cho cây trồng.
- Thích hợp đối với mọi giai đoạn phát triển của cây trồng.
- Hỗ trợ cải tạo các đặc tính hóa sinh lý của đất, bổ sung lượng lớn Humin, acid Humic, chất mùn, ngăn chặn rửa trôi chất dinh dưỡng, phân giải độc tố, và ngăn chặn xói mòn đất.
- Tăng cường sức đề kháng tự nhiên của cây trồng với chất kháng sinh tự nhiên, chống chịu sâu bệnh tốt.
Nhược điểm:
- Giá thành thường cao hơn so với các loại phân bón khác, nhưng chất lượng cao sẽ đền đáp bằng việc tăng cường năng suất và chất lượng của nông sản.
Phân hữu cơ vi sinh
Phân hữu cơ vi sinh được sản xuất theo quy trình công nghiệp, sử dụng nhiều nguồn nguyên liệu hữu cơ đa dạng và xử lý lên men từ một hoặc nhiều loại vi sinh vật có lợi. Thành phần của phân bón này chứa các bào tử sống và có hàm lượng chất hữu cơ trên 15%.
Ưu điểm:
- Cung cấp đầy đủ yếu tố dinh dưỡng khoáng đa, trung và vi lượng cho cây trồng, đồng thời hỗ trợ cải tạo độ phì nhiêu và độ tơi xốp của đất.
- Cung cấp một lượng lớn vi sinh vật giúp phân giải chất khó hấp thu thành dạng dễ hấp thu cho cây.
- Bổ sung vi sinh vật đối kháng và ký sinh, hạn chế sự phát triển của các mầm bệnh trong đất và tăng cường sức đề kháng của cây trồng.
- Không gây ô nhiễm môi trường và an toàn đối với con người.
Nhược điểm:
- Hàm lượng chất hữu cơ có thể thấp hơn so với phân bón hữu cơ sinh học.
Phân hữu cơ khoáng
Phân hữu cơ khoáng là một loại phân bón hữu cơ được kết hợp với các nguyên tố khoáng vô cơ như phân đạm, lân và kali. Nó có chứa từ 8-18% tổng lượng chất vô cơ, và ít nhất 15% thành phần là chất hữu cơ.
Ưu điểm:
- Cung cấp hàm lượng dưỡng chất khoáng cao, giúp tăng cường dinh dưỡng cho cây trồng.
Nhược điểm:
- Việc bón phân kéo dài trong thời gian dài có thể gây hại cho đất và hệ sinh vật đất, có thể ảnh hưởng đến cân bằng sinh thái của môi trường đất.
Hy vọng với những chia sẻ của Katco.vn về các loại phân bón hữu cơ phổ biến sẽ giúp cho người dân dễ dàng hơn trong việc lựa chọn những loại phân hữu cơ phù hợp với cây trồng và mục đích sử dụng.
Xem thêm: